HOTUBA
YA MSEMAJI MKUU WA KAMBI YA UPINZANI MHESHIMIWA VINCENT JOSEPHAT
NYERERE (MB), KUHUSU MAKADIRIO YA MAPATO NA MATUMIZI KWA MWAKA WA FEDHA
2012/2013 WIZARA YA MAMBO YA NDANI YA NCHI
UTANGULIZI
Mheshimiwa Spika,
Kwa niaba ya Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni, napenda kuchukua fursa hii kuwasilisha maoni yake kuhusu makadirio ya mapato na matumizi ya Wizara ya Mambo ya Ndani ya nchi kwa mwaka wa fedha 2012/2013. Aidha, napenda kuwashukuru askari wa Jeshi la Polisi na Jeshi la Magereza wanaoishi Kambi iliyoko katika Kata ya Mkendo kwa kunichagua kuwa Diwani wao. Vile vile, nawashukuru wananchi wote wa vyama vyote na dini zote Jimbo la Musoma Mjini kwa kunichagua kuwa Mbunge na mtetezi wao.
UTEKELEZAJI WA AHADI ZA SERIKALI
Mheshimiwa Spika,
Katika mwaka uliopita wa fedha, Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni ilihoji matukio mbali mbali ya mauaji ya raia yaliyowahusisha askari wa Jeshi la Polisi pamoja na wa vyombo vingine vya dola.
MAUAJI YENYE SURA YA KISIASA
Mheshimiwa Spika,
Kutokana na Serikali kutochukua hatua kukabiliana na matukio ya mauaji yanayohusishwa na vyombo vya dola, sasa limezuka wimbi la mauaji na matukio ya majaribio ya mauji yenye sura ya kisiasa katika maeneo mbalimbali nchini.
MASLAHI YA POLISI NA MAGEREZA
Mheshimiwa Spika,
Katika maoni yake ya mwaka jana Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni ililalamikia utamaduni wa Serikali kupuuza maslahi ya askari polisi na wale wa Jeshi la Magereza. Utamaduni huu ni wa muda mrefu sana. Kwa mfano, katika hotuba ya bajeti ya Waziri wa Mambo ya Ndani kwa mwaka wa fedha 2006/2007, aliyekuwa Waziri wakati huo alikiri kwamba “… kutokana na kipato kidogo cha askari polisi, inawawia vigumu kukopa katika mabenki nchini kutokana na riba kuwa kubwa na kukosa dhamana za uhakika. Hivyo, askari polisi hawana mahali popote wanapoweza kupata fedha za kujiendeleza kiuchumi. Aidha, mishahara na posho wanayolipwa askari bado haikidhi hali halisi ya mahitaji yao na familia zao.”
Mheshimiwa Spika,
Toka wakati huo hadi sasa, maslahi ya askari polisi yamekuwa mabaya zaidi kutokana na kushuka kwa thamani ya shilingi na mfumuko wa bei hasa za vyakula kupanda wakati ambapo mishahara yao haijaongezeka sambamba na ongezeko la gharama halisi za maisha.
VITENDEA KAZI VYA POLISI
Mheshimiwa Spika,
Kwa mujibu wa ripoti ya Hali ya Uchumi wa Taifa, makosa ya jinai yaliyoripotiwa katika vituo mbalimbali vya polisi hapa nchini yalikuwa 62,133. Ripoti inasema kwamba kwa mwaka 2011 makosa 63,703 ya jinai yaliripotiwa katika vituo vya polisi nchini.Kwa kiasi kikubwa, ongezeko hili la uhalifu linasababishwa na askari wa doria kushindwa kufika kwenye maeneo ya matukio ya uhalifu kwa haraka pindi wapatapo taarifa kwa kisingizio cha kukosa mafuta kwa ajili ya magari ya doria.
IDARA YA UHAMIAJI NA PAKACHA LA MIPAKA
Mheshimiwa Spika,
Mipaka yetu na nchi jirani zinazotuzunguka imekuwa pakacha linalovuja. Ndio maana katika hotuba yetu ya mwaka janatuliliambia Bunge lako tukufu kwamba “… kumekuwa na ongezeko la wageni wengi kutoka nchi za nje … kiasi cha kujiuliza kama nchi hii ina utaratibu wowote wa kuratibu na kudhibiti uingiaji wa wageni hapa nchini.”
………………………………………… ……………..
VINCENT JOSEPHAT NYERERE
MSEMAJI MKUU WA
KAMBI RASMI YA UPINZANI BUNGENI
WIZARA YA MAMBO YA NDANI YA NCHI
UTANGULIZI
Mheshimiwa Spika,
Kwa niaba ya Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni, napenda kuchukua fursa hii kuwasilisha maoni yake kuhusu makadirio ya mapato na matumizi ya Wizara ya Mambo ya Ndani ya nchi kwa mwaka wa fedha 2012/2013. Aidha, napenda kuwashukuru askari wa Jeshi la Polisi na Jeshi la Magereza wanaoishi Kambi iliyoko katika Kata ya Mkendo kwa kunichagua kuwa Diwani wao. Vile vile, nawashukuru wananchi wote wa vyama vyote na dini zote Jimbo la Musoma Mjini kwa kunichagua kuwa Mbunge na mtetezi wao.
Pia
napenda kumshukuru Kiongozi wa Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni kwa imani
yake kubwa kwangu kwa kuniteua kuwa Msemaji Mkuu wa Kambi katika Wizara
hii. Kwa upekee kabisa, Mheshimiwa Spika, kwa wanaoeneza propaganda
kwamba CHADEMA inachukia au kudharau askari polisi wetu, naomba nitoe
shukrani zangu kwa mke wangu Helen V. Nyerere ambaye pia ni askari wa
Jeshi la Polisi.
UTEKELEZAJI WA AHADI ZA SERIKALI
Mheshimiwa Spika,
Katika mwaka uliopita wa fedha, Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni ilihoji matukio mbali mbali ya mauaji ya raia yaliyowahusisha askari wa Jeshi la Polisi pamoja na wa vyombo vingine vya dola.
Aidha,
tulihoji matukio mengi ya ukiukwaji wa haki za binadamu za wananchi
wetu hasa katika maeneo yenye migodi mikubwa ya dhahabu kama vile
Nyamongo, Arusha na kwingineko katika nchi yetu. Vile vile, tulihoji
sababu za Serikali kushindwa kuwachukulia hatua za kisheria na za
kiutendaji watuhumiwa wa makosa haya makubwa.
Mheshimiwa Spika,
Wakati anatoa hoja yake ya kuahirisha Mkutano wa Bunge la Bajeti la mwaka jana, Waziri Mkuu aliahidi kwamba Serikali ingefanya uchunguzi wa matukio yote ya mauaji kwa mujibu wa Sheria ya Uchunguzi wa Vifo (The Inquests Act), Sura ya 24 ya Sheria za Tanzania. Kwa maneno yake mwenyewe, Mheshimiwa Waziri Mkuu alisema: “vifo … ambavyo vimetokea katika mazingira ya kutatanisha chini ya mikono ya Vyombo vya Dola, ni lazima vichunguzwe.”
Mheshimiwa Spika,
Wakati anatoa hoja yake ya kuahirisha Mkutano wa Bunge la Bajeti la mwaka jana, Waziri Mkuu aliahidi kwamba Serikali ingefanya uchunguzi wa matukio yote ya mauaji kwa mujibu wa Sheria ya Uchunguzi wa Vifo (The Inquests Act), Sura ya 24 ya Sheria za Tanzania. Kwa maneno yake mwenyewe, Mheshimiwa Waziri Mkuu alisema: “vifo … ambavyo vimetokea katika mazingira ya kutatanisha chini ya mikono ya Vyombo vya Dola, ni lazima vichunguzwe.”
Hata
hivyo, Mheshimiwa Spika, hadi wakati tunaandika maoni haya, hakuna
Mahakama ya Korona hata moja ambayo imeitishwa kwa lengo la kuchunguza
vifo vilivyotokana na matumizi ya nguvu ya vyombo vya dola. Kambi Rasmi
ya Upinzani Bungeni inaitaka Serikali kutoa kauli rasmi mbele ya Bunge
hili tukufu kama kauli ya Waziri Mkuu ilitolewa kwa lengo la kuwahadaa
Watanzania. Aidha, Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inaitaka Serikali
itamke ni lini Serikali itaunda Mahakama za Korona ili kuchunguza
matukio yote ya mauaji ya wananchi katika maeneo yote tuliyoyataja mwaka
jana.
Mheshimiwa Spika,
Kwa sababu ya Serikali kutotimiza ahadi yake ya kuchunguza matukio ya mauaji kwa mujibu wa Sheria tajwa, vitendo vya mauaji na ukiukwaji wa haki za binadamu vimeendelea kutokea katika nchi yetu. Kwa mfano, katika taarifa yake ya Haki za Binadamu kwa Mwaka 2011, Kituo cha Sheria na Haki za Binadamu (LHRC) kinaripoti kwamba “mwenendo wa matukio ya ukatili wa polisi na mauaji yanayofanywa kinyume cha sheria na vyombo vya dola umeendelea kuongezeka katika nchi yetu. Kati ya Januari na Desemba 2011 tayari watu 25 wamekwisharipotiwa kuuawa wakiwa mikononi mwa polisi na maafisa wengine wa usalama, wakati ambapo watu wengine 50 walijeruhiwa.”
Mheshimiwa Spika,
Kwa sababu ya Serikali kutotimiza ahadi yake ya kuchunguza matukio ya mauaji kwa mujibu wa Sheria tajwa, vitendo vya mauaji na ukiukwaji wa haki za binadamu vimeendelea kutokea katika nchi yetu. Kwa mfano, katika taarifa yake ya Haki za Binadamu kwa Mwaka 2011, Kituo cha Sheria na Haki za Binadamu (LHRC) kinaripoti kwamba “mwenendo wa matukio ya ukatili wa polisi na mauaji yanayofanywa kinyume cha sheria na vyombo vya dola umeendelea kuongezeka katika nchi yetu. Kati ya Januari na Desemba 2011 tayari watu 25 wamekwisharipotiwa kuuawa wakiwa mikononi mwa polisi na maafisa wengine wa usalama, wakati ambapo watu wengine 50 walijeruhiwa.”
Taarifa hii inaungwa mkono na taarifa ya Hali ya Haki za Binadamu kuhusu Tanzania iliyotolewa mwaka huu na Wizara ya Mambo ya Nje ya Marekani (State Department) inayoonyesha
kuwa bado yapo mauaji yanayotokea mikononi mwa vyombo vya dola ikiwemo
jeshi la polisi, utesaji na wananchi wanaotuhumiwa kujikuta wakipata
vipigo kinyume na mikataba ya kimataifa ambayo Tanzania imeiridhia.
MAUAJI YENYE SURA YA KISIASA
Mheshimiwa Spika,
Kutokana na Serikali kutochukua hatua kukabiliana na matukio ya mauaji yanayohusishwa na vyombo vya dola, sasa limezuka wimbi la mauaji na matukio ya majaribio ya mauji yenye sura ya kisiasa katika maeneo mbalimbali nchini.
Matukio
hayo ni pamoja na mauji ya kada wa CHADEMA Mbwana Masudi yaliyotokea
wakati wa Uchaguzi Mdogo wa Ubunge katika Jimbo la Igunga, na aliyekuwa
Mwenyekiti wa CHADEMA Kata ya Usa River, Marehemu Msafiri Mbwambo, mara
baada ya Uchaguzi Mdogo wa Ubunge katika Jimbo la Arumeru Mashariki.
Aidha,
Mheshimiwa Spika, kumekuwa na majaribio ya mauaji ambapo wabunge wa
CHADEMA Mheshimiwa Highness Kiwia wa Jimbo la Ilemela na Mheshimiwa
Salvatory Machemli wa Jimbo la Ukerewe, walioshambuliwa kwa mapanga
mbele ya maafisa polisi na watu wanaosadikiwa kutumwa na makada wa CCM
mkoani Mwanza. Vile vile, Mheshimiwa Mchungaji Peter Msigwa, Mbunge wa
Iringa Mjini (CHADEMA) alivamiwa na wafuasi wa CCM wanaodaiwa kutumwa na
Iddi Chonanga, Diwani wa Kata ya Nduli (CCM) katika Halmashauri ya
Manispaa ya Iringa.
Mheshimiwa Spika,
Matukio ya mauaji au majaribio ya mauaji yenye sura ya kisiasa yamewahusu pia watu ambao sio wanachama au viongozi wa vyama vya siasa lakini wanaonekana kupinga matakwa ya watawala.
Mheshimiwa Spika,
Matukio ya mauaji au majaribio ya mauaji yenye sura ya kisiasa yamewahusu pia watu ambao sio wanachama au viongozi wa vyama vya siasa lakini wanaonekana kupinga matakwa ya watawala.
Haya
yamemkuta Mwenyekiti wa Jumuia ya Madaktari Dr. Steven Ulimboka ambaye
alitekwa nyara na kuteswa kwa kikatili na watu ambao taarifa za vyombo
vya habari zimewataja kuwa maafisa wa vyombo vya dola. Kwa mara nyingine
tena, Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inaitaka Ofisi ya Mkurugenzi wa
Mashtaka (DPP) iamuru kukamatwa kwa watuhumiwa wote ambao wametajwa
kuhusika na utekaji nyara na jaribio la kumuua Dr. Ulimboka ili kufuta
dhana kwamba vyombo vya dola viko juu ya sheria na vinaweza kuua au
kutesa wananchi bila mkono mrefu wa sheria kuwaangukia.
Mheshimiwa Spika,
Tarehe 14 Julai 2012, mtu anayesemekana kuwa Mwenyekiti wa Umoja wa Vijana wa CCM katika Kata Ndago, Jimbo la Iramba Magharibi, Yohana Mpinga, ambaye pia ni mtoto wa Mwenyekiti wa CHADEMA katika Kata ya Urughu alifariki dunia kufuatia vurugu zilizotokea baada ya kumalizika kwa mkutano wa hadhara uliohutubiwa na viongozi wa CHADEMA katika Kata ya Ndago.
Mheshimiwa Spika,
Tarehe 14 Julai 2012, mtu anayesemekana kuwa Mwenyekiti wa Umoja wa Vijana wa CCM katika Kata Ndago, Jimbo la Iramba Magharibi, Yohana Mpinga, ambaye pia ni mtoto wa Mwenyekiti wa CHADEMA katika Kata ya Urughu alifariki dunia kufuatia vurugu zilizotokea baada ya kumalizika kwa mkutano wa hadhara uliohutubiwa na viongozi wa CHADEMA katika Kata ya Ndago.
Kwa
vile, tayari baadhi ya Wabunge na viongozi wa Serikali ndani ya Bunge
hili tukufu wanaelekea kuwa wameshapitisha hukumu kwamba CHADEMA
inahusika na kifo cha Marehemu Yohana Mpinga, Kambi Rasmi ya Upinzani
Bungeni ina haya ya kueleza kuhusiana na tukio hili.
Kwanza,
mkutano wa hadhara wa CHADEMA ulihudhuriwa pia na maafisa polisi
waliokuwepo wakati wote wa mkutano huo. Pili, licha ya kuwepo kwa
maafisa polisi hao, kundi la wahuni wanaodaiwa kukodiwa na makada wa CCM
wa Jimbo la Iramba Magharibi walivuruga mkutano huo kwa kupiga mawe
watu waliohudhuria mara mbili lakini mara zote polisi waliokuwepo
hawakuchukua hatua zozote dhidi ya kundi hilo la wahuni.
Aidha,
mara ya wahuni hao kuvuruga mkutano mara ya pili, viongozi wa CHADEMA
walitoa taarifa rasmi katika Kituo cha Polisi cha Ndago na kufunguliwa
jalada namba NDG/RB/190/2012.
Tatu,
mara baada ya kutoa taarifa hiyo kwa polisi, mkutano wa hadhara
uliendelea bila fujo yoyote hadi ulipomalizika na msafara wa viongozi wa
CHADEMA kuondoka eneo la Ndago na kuelekea Kinampanda ambako kulikuwa
na mkutano mwingine wa hadhara. Wakati huo, kundi la askari polisi wa
Kikosi cha Kuzuia Ghasia (FFU) kutoka Kiomboi walishafika katika eneo la
mkutano na kukuta mkutano umemalizika.
Nne,
kwa vile mkutano wa hadhara wa CHADEMA ulimalizika kwa amani mbali na
matukio ya kihuni yaliyoripotiwa kwa Jeshi la Polisi, na kwa vile
kulikuwa na kikosi cha FFU na askari polisi wengine katika eneo la
mkutano baada ya msafara wa CHADEMA kuondoka, ni wazi kwamba watu
wanaotakiwa kutoa maelezo ya jinsi Marehemu Yohana Mpinga alivyofikwa na
mauti ni Jeshi la Polisi lenyewe.
Aidha,
Mheshimiwa Spika, ni Jeshi la Polisi pekee linaloweza kuwaeleza
Watanzania kwa nini kikundi cha wahuni waliowarushia mawe viongozi wa
CHADEMA na wananchi waliohudhuria mkutano huo wa hadhara hawakuchukuliwa
hatua zozote na polisi waliokuwepo kwa muda wote wa mkutano huo au
askari wa FFU waliofika baada ya msafara wa CHADEMA kuondoka.
Kambi
Rasmi ya Upinzani Bungeni inasikitishwa sana na mauaji ya kijana huyo
na inatuma salamu za pole na rambi rambi kwa familia, ndugu na jamaa wa
marehemu. Hata hivyo, Kambi yetu inasikitishwa na kushangazwa sana na
ushabiki wa kisiasa ambao umejitokeza humu Bungeni na kauli za kutoa
hukumu ambazo zimetolewa na baadhi ya Wabunge na viongozi wa Serikali
bila hata kusubiri uchunguzi kamili juu ya jambo hili.
MASLAHI YA POLISI NA MAGEREZA
Mheshimiwa Spika,
Katika maoni yake ya mwaka jana Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni ililalamikia utamaduni wa Serikali kupuuza maslahi ya askari polisi na wale wa Jeshi la Magereza. Utamaduni huu ni wa muda mrefu sana. Kwa mfano, katika hotuba ya bajeti ya Waziri wa Mambo ya Ndani kwa mwaka wa fedha 2006/2007, aliyekuwa Waziri wakati huo alikiri kwamba “… kutokana na kipato kidogo cha askari polisi, inawawia vigumu kukopa katika mabenki nchini kutokana na riba kuwa kubwa na kukosa dhamana za uhakika. Hivyo, askari polisi hawana mahali popote wanapoweza kupata fedha za kujiendeleza kiuchumi. Aidha, mishahara na posho wanayolipwa askari bado haikidhi hali halisi ya mahitaji yao na familia zao.”
Mheshimiwa Spika,
Toka wakati huo hadi sasa, maslahi ya askari polisi yamekuwa mabaya zaidi kutokana na kushuka kwa thamani ya shilingi na mfumuko wa bei hasa za vyakula kupanda wakati ambapo mishahara yao haijaongezeka sambamba na ongezeko la gharama halisi za maisha.
Aidha,
katika hali inayoonyesha kutokujali kabisa maslahi na hali za maisha za
askari wetu, Serikali imeshindwa kutekeleza ahadi yake iliyotolewa
tarehe 17 Novemba, 2011 na aliyekuwa Naibu Waziri wa Mambo ya ndani
Mheshimiwa Khamis Sued Kagasheki, aliyeliambia Bunge hili tukufu kwamba “… posho
ya askari imepandishwa na … kwamba (inatakiwa) itoke kwenye shilingi
laki moja mpaka shilingi laki moja na hamsini…. Ni jambo ambalo tunalo
na tumelifanyia kazi na tuna uhakika kwamba, litaweza kutimia….”
Mheshimiwa Spika,
Ni ukweli usio na mjadala kwamba askari polisi na magereza bado wanapokea posho ya kujikimu ya shilingi laki moja badala ya shilingi laki moja na elfu hamsini iliyoahidiwa na Serikali mbele ya Bunge hili tukufu. Aidha, katika mazingira ya kushangaza kabisa, mara baada ya Serikali kutoa ahadi Bungeni juu ya posho hiyo, uongozi wa juu wa Jeshi la Polisi ulituma maelekezo kwa Makamanda wa Polisi wa Mikoa kufanya uchunguzi ili kubaini askari wote waliokuwa wanadai walipwe posho ya shilingi laki moja na nusu kama ilivyoahidiwa ili askari hao wafukuzwe kazi.
Mheshimiwa Spika,
Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inaitaka Serikali ilieleze Bunge lako tukufu ni lini italipa malimbikizo ya baki ya shilingi elfu hamsini kwa mwezi kwa kila askari polisi na magereza ambayo haijawalipa askari hao hadi hivi sasa. Aidha, Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inaitaka Serikali ianze kuwalipa askari polisi na magereza posho ya kujikimu ya shilingi laki moja na nusu kwa mwezi kuanzia mwaka huu wa fedha, kwa vile ahadi ya Serikali iliyotolewa na aliyekuwa Naibu Waziri wa Mambo ya Ndani haijawahi kukanushwa, kubatilishwa au kubadilishwa na Serikali.
Mheshimiwa Spika,
Sio tu kwamba Serikali haitekelezi ahadi inazotoa Bungeni juu ya malipo ya askari polisi na magereza. Serikali pia imekuwa inawakopa watumishi hao bila ridhaa yao. Kwa mfano, randama ya fungu la 29 inaonyesha kuwa Jeshi la magereza linadaiwa jumla ya shilingi bilioni 23.65. Kati ya fedha hizo, watumishi wa Jeshi la Magereza wanaidai Serikali jumla ya shilingi bilioni10.34 ambazo ni malipo ya stahili zao mbali mbali kama vile fedha za likizo, uhamisho, mafunzo, n.k.
Mheshimiwa Spika,
Ni ukweli usio na mjadala kwamba askari polisi na magereza bado wanapokea posho ya kujikimu ya shilingi laki moja badala ya shilingi laki moja na elfu hamsini iliyoahidiwa na Serikali mbele ya Bunge hili tukufu. Aidha, katika mazingira ya kushangaza kabisa, mara baada ya Serikali kutoa ahadi Bungeni juu ya posho hiyo, uongozi wa juu wa Jeshi la Polisi ulituma maelekezo kwa Makamanda wa Polisi wa Mikoa kufanya uchunguzi ili kubaini askari wote waliokuwa wanadai walipwe posho ya shilingi laki moja na nusu kama ilivyoahidiwa ili askari hao wafukuzwe kazi.
Mheshimiwa Spika,
Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inaitaka Serikali ilieleze Bunge lako tukufu ni lini italipa malimbikizo ya baki ya shilingi elfu hamsini kwa mwezi kwa kila askari polisi na magereza ambayo haijawalipa askari hao hadi hivi sasa. Aidha, Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inaitaka Serikali ianze kuwalipa askari polisi na magereza posho ya kujikimu ya shilingi laki moja na nusu kwa mwezi kuanzia mwaka huu wa fedha, kwa vile ahadi ya Serikali iliyotolewa na aliyekuwa Naibu Waziri wa Mambo ya Ndani haijawahi kukanushwa, kubatilishwa au kubadilishwa na Serikali.
Mheshimiwa Spika,
Sio tu kwamba Serikali haitekelezi ahadi inazotoa Bungeni juu ya malipo ya askari polisi na magereza. Serikali pia imekuwa inawakopa watumishi hao bila ridhaa yao. Kwa mfano, randama ya fungu la 29 inaonyesha kuwa Jeshi la magereza linadaiwa jumla ya shilingi bilioni 23.65. Kati ya fedha hizo, watumishi wa Jeshi la Magereza wanaidai Serikali jumla ya shilingi bilioni10.34 ambazo ni malipo ya stahili zao mbali mbali kama vile fedha za likizo, uhamisho, mafunzo, n.k.
Kambi
Rasmi ya Upinzani Bungeni inaitaka Serikali itoe kauli mbele ya Bunge
hili kama, na lini, italipa madeni haya ya askari magereza wetu
wanaokesha magerezani usiku na kushinda juani mchana wakiwalinda
wafungwa na mahabusu waliojaa katika magereza ya nchi yetu.
Mheshimiwa Spika,
Kuna hatari kwa askari wa Jeshi la Magereza kufanya kazi katika mazingira magumu ambayo tumeyaeleza katika maoni haya. Mfano ni katika Jimbo langu la Musoma Mjini. Mbali na makazi duni ya askari magereza, vile vile kuna umbali mrefu kati ya kambi ya askari magereza ya Nyasho na Gereza la Mkoa lililopo Kata ya Mkendo na askari magereza wamekuwa wakitembea kwa miguu usiku wanapokuwa zamu gerezani.
Mheshimiwa Spika,
Kuna hatari kwa askari wa Jeshi la Magereza kufanya kazi katika mazingira magumu ambayo tumeyaeleza katika maoni haya. Mfano ni katika Jimbo langu la Musoma Mjini. Mbali na makazi duni ya askari magereza, vile vile kuna umbali mrefu kati ya kambi ya askari magereza ya Nyasho na Gereza la Mkoa lililopo Kata ya Mkendo na askari magereza wamekuwa wakitembea kwa miguu usiku wanapokuwa zamu gerezani.
Hii
inahatarisha usalama wao kwani wanaweza kuvamiwa na kudhuriwa na
wafungwa au mahabusu waliokwisha kumaliza adhabu zao lakini wakawa na
visasi na askari hao. Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inaitaka Serikali
iwapatie gari askari wa kambi ya Nyasho na makazi mengine ya askari
magereza yaliyoko mbali na magereza wanakofanyia kazi ili kunusuru
maisha ya askari magereza wetu.
Mheshimiwa Spika,
Katika maoni ya Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni ya mwaka jana, tulipendekeza kwamba “… utaratibu wa sasa wa polisi wa ngazi za chini kukatwa shilingi 5,000 kila mwezi kwenye mishahara yao, kwa ajili kugharamia mazishi yao na wategemezi wao, ufutwe mara moja, kwani unawanyonya kwa sababu vipato vyao ni vidogo. Badala yake … serikali ibebe jukumu hilo.”
Mheshimiwa Spika,
Katika maoni ya Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni ya mwaka jana, tulipendekeza kwamba “… utaratibu wa sasa wa polisi wa ngazi za chini kukatwa shilingi 5,000 kila mwezi kwenye mishahara yao, kwa ajili kugharamia mazishi yao na wategemezi wao, ufutwe mara moja, kwani unawanyonya kwa sababu vipato vyao ni vidogo. Badala yake … serikali ibebe jukumu hilo.”
Hata hivyo, hadi tunaandika maoni haya, Serikali imeendelea kupuuza mapendekezo haya kwa kisingizio kwamba ‘mfuko wa kufa na kuzikana’ ni wa hiari ilhali askari polisi wanaendelea kukatwa mishahara yao kwa lazima.
Kwa
mara nyingine tena Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inatamka kwamba
kukata mshahara wa mfanyakazi bila ridhaa yake wakati hadaiwi chochote
na mwajiri wake ni kinyume cha sheria husika za nchi yetu na kitendo cha
jeshi la Polisi kuendelea kukata mishahara ya askari polisi kwa ajili
ya ‘mfuko wa kufa na kuzikana’ bila ridhaa ya askari polisi wenyewe
kikome mara moja.
Mheshimiwa Spika,
Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inafahamu kwamba askari polisi wanaofanya kazi za lindo katika mabenki yote ya biashara hapa nchini hulipwa posho ya shilingi elfu kumi kwa siku.
Mheshimiwa Spika,
Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inafahamu kwamba askari polisi wanaofanya kazi za lindo katika mabenki yote ya biashara hapa nchini hulipwa posho ya shilingi elfu kumi kwa siku.
Hata
hivyo, Serikali haijawahi kutamka hadharani kiasi ambacho mabenki hayo
hulipa serikalini kwa ajili ya kazi hiyo ya kulinda mabenki binafsi. Kwa
sababu hiyo, Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inaitaka Serikli kulieleza
Bunge lako tukufu kiasi ambacho mabenki ya biashara hulipa serikalini
kwa ajili ya huduma ya ulinzi inayotolewa na askari polisi ili Bunge
lako lifahamu kama askari polisi wanaofanya kazi hiyo wanalipwa
inavyostahili.
VITENDEA KAZI VYA POLISI
Mheshimiwa Spika,
Kwa mujibu wa ripoti ya Hali ya Uchumi wa Taifa, makosa ya jinai yaliyoripotiwa katika vituo mbalimbali vya polisi hapa nchini yalikuwa 62,133. Ripoti inasema kwamba kwa mwaka 2011 makosa 63,703 ya jinai yaliripotiwa katika vituo vya polisi nchini.Kwa kiasi kikubwa, ongezeko hili la uhalifu linasababishwa na askari wa doria kushindwa kufika kwenye maeneo ya matukio ya uhalifu kwa haraka pindi wapatapo taarifa kwa kisingizio cha kukosa mafuta kwa ajili ya magari ya doria.
Hata
hivyo, Mheshimiwa Spika, nyaraka za Serikali zinaonyesha kwamba Bunge
lako tukufu limekuwa likiidhinisha fedha nyingi kwa ajili ya mafuta ya
magari ya Jeshi la Polisi. Kwa mfano, kwa mujibu wa randama ya Fungu la
28 kwa mwaka huu wa fedha, matumizi halisi ya mafuta kwa ajili ya Jeshi
la Polisi kwa mwaka wa fedha 2010/2011 yalikuwa shilingi bilioni 2.81.
Aidha, katika mwaka wa fedha uliopita Bunge lako tukufu liliidhinisha
shilingi bilioni 2.61 kwa ajili ya mafuta, wakati ambapo kwa mwaka huu
wa fedha Serikali inaomba Bunge liidhinishe shilingi bilioni 2.56 kwa
ajili ya mafuta ya magari ya Jeshi la Polisi.
Wakati
Bunge limekuwa lkiidhinisha mafungu haya makubwa ya fedha kwa ajili ya
mafuta, askari polisi wamekuwa wakilalamika kwamba hawapewi fedha za
mafuta kwa ajili ya magari ya doria hivyo kusababisha askari polisi
kushindwa kufanya kazi zao hizo ipasavyo. Kambi Rasmi ya Upinzani
Bungeni inaitaka Serikali ieleze zinakopelekwa fedha za mafuta kwa ajili
ya Jeshi la Polisi kama gari moja la doria linapatiwa lita 5 za mafuta
kwa kutwa na/au usiku.
IDARA YA UHAMIAJI NA PAKACHA LA MIPAKA
Mheshimiwa Spika,
Mipaka yetu na nchi jirani zinazotuzunguka imekuwa pakacha linalovuja. Ndio maana katika hotuba yetu ya mwaka janatuliliambia Bunge lako tukufu kwamba “… kumekuwa na ongezeko la wageni wengi kutoka nchi za nje … kiasi cha kujiuliza kama nchi hii ina utaratibu wowote wa kuratibu na kudhibiti uingiaji wa wageni hapa nchini.”
Tulionyesha
jinsi ambavyo kumekuwa na ongezeko la wageni haramu kutoka nchi za
Somalia, Jamhuri ya Kidemokrasi ya Congo, Burundi, Rwanda, Kenya,
Uganda, Pakistan, Nigeria, China, India na Bangladesh “ambao wanaishi
Tanzania kwa mfumo usio rasmi, bila ya kuwa na hati zinazowaruhusu
kufanya hivyo.”
Tulitahadharisha
kwamba “utaratibu wa kuachia kila mgeni kuingia Tanzania na kuishi
atakavyo bila ya vyombo husika kujua kuwepo kwake ni hatari kiusalama,
hasa katika zama hizi za kusambaa kwa … ugaidi na uharamia wa kimataifa
katika masuala ya fedha, biashara za binadamu …” n.k.
Mheshimiwa Spika,
Maneno na tahadhari zetu ziliangukia kwenye masikio ya Serikali kiziwi. Na sasa yale tuliyoyasema yameanza kutimia kwani ni mwezi mmoja tu umepita tangu wahamiaji haramu zaidi ya arobaini kutoka Ethiopia kukutwa wamekufa ndani ya lori la mizigo ambalo kwa vyovyote vile lilitokea nchi jirani. Watu hawa waliingiaje nchini na kusafiri hadi katikati ya nchi yetu bila kujulikana na maafisa wa Uhamiaji, polisi wa usalama barabarani na usalama wa taifa kama kweli nchi yetu iko salama?
Mheshimiwa Spika,
Maneno na tahadhari zetu ziliangukia kwenye masikio ya Serikali kiziwi. Na sasa yale tuliyoyasema yameanza kutimia kwani ni mwezi mmoja tu umepita tangu wahamiaji haramu zaidi ya arobaini kutoka Ethiopia kukutwa wamekufa ndani ya lori la mizigo ambalo kwa vyovyote vile lilitokea nchi jirani. Watu hawa waliingiaje nchini na kusafiri hadi katikati ya nchi yetu bila kujulikana na maafisa wa Uhamiaji, polisi wa usalama barabarani na usalama wa taifa kama kweli nchi yetu iko salama?
Ni
afisa gani wa Idara ya Uhamiaji aliyewapitisha katika mpaka wetu wa
Namanga au Horohoro au Sirari au Kogaja au Borogonja? Na ni askari
polisi gani aliyewasindikiza hadi Kongwa? Aidha, ni afisa mizani gani wa
TanRoads aliyepitisha lori walimokuwa watu hao bila kulikagua na kujua
kilichokuwamo?
Kambi
Rasmi ya Upinzani Bungeni ilitegemea – kwa kuzingatia ukubwa na uzito
wa kashfa hii – viongozi waadilifu katika Wizara, Idara ya Uhamiaji na
Jeshi la Polisi wangewajibika kutokana na uchafu huu.
Hata
hivyo, hakuna hata mmoja ambaye amefanya hivyo. Kwa vile uwajibikaji wa
hiari unaelekea kushindikana, Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inamtaka
Rais Kikwete kutumia mamlaka yake ya kikatiba kuwawajibisha wale wote
waliohusika kuanzia viongozi wa Wizara walioko humu Bungeni na uongozi
wa juu wa Idara ya Uhamiaji na Jeshi la Polisi ili kuondokana na aibu
hii ya nchi yetu kuwa transit route ya biashara ya kusafirisha binadamu katika sehemu hii ya Bara la Afrika.
Mheshimiwa Spika,
Matatizo ya ongezeko la wahamiaji haramu katika nchi yetu linatokana na Idara ya Uhamiaji kuendekeza vitendo vya kifisadi katika kuajiri, kupandisha madaraja au vyeo wa maafisa wa Idara hiyo. Kwa mujibu wa taarifa tulizo nazo, ajira katika Idara ya Uhamiaji haizingatii tena elimu, uwezo na weledi wa maafisa husika.
Mheshimiwa Spika,
Matatizo ya ongezeko la wahamiaji haramu katika nchi yetu linatokana na Idara ya Uhamiaji kuendekeza vitendo vya kifisadi katika kuajiri, kupandisha madaraja au vyeo wa maafisa wa Idara hiyo. Kwa mujibu wa taarifa tulizo nazo, ajira katika Idara ya Uhamiaji haizingatii tena elimu, uwezo na weledi wa maafisa husika.
Bali, kwa mujibu Taarifa ya Utafiti wa Mpango Mkakati wa Mageuzi Katika Utumishi wa Uhamiaji (Immigration Service Reform Programme Strategic Plan Research Report) iliyochapishwa na Wizara ya Mambo ya Ndani tarehe 27 Novemba, 2011, “mara
nyingi mgawanyo ya kazi (katika Idara) hautegemei sifa bali unategemea
upendeleo, rushwa, kujuana na urafiki vitu ambavyo viko kinyume na maana
halisi ya mgawanyo wa kazi.” (“Most of the time placement is not based
on merits but depends on nepotism, bribery and technical know-who,
friendship and favouritism that have been contrary to the whole meaning
of placement.”)
Mheshimiwa Spika,
Ushahidi wa kauli hii unapatikana katika Taarifa hiyo ya Utafiti inayoonyesha kwamba maafisa wengi wa ngazi za juu katika Idara ya Uhamiaji ni watu wenye uwezo mdogo kielimu kulinganisha na maafisa wa ngazi za chini wa Idara hiyo. Kwa mfano, katika ngazi ya Kamishna Msaidizi wa Uhamiaji kwenda juu hadi kwa Kamishna Mkuu, kuna maafisa kumi wenye shahada ya uzamili (masters degree), wawili wenye post-graduate diploma (PGD), ishirini na nne wenye shahada ya kwanza, tisa wenye stashahada, saba wenye diploma, kumi na moja wenye kidato cha sita na 248 wenye elimu ya kidato cha nne.
Mheshimiwa Spika,
Ushahidi wa kauli hii unapatikana katika Taarifa hiyo ya Utafiti inayoonyesha kwamba maafisa wengi wa ngazi za juu katika Idara ya Uhamiaji ni watu wenye uwezo mdogo kielimu kulinganisha na maafisa wa ngazi za chini wa Idara hiyo. Kwa mfano, katika ngazi ya Kamishna Msaidizi wa Uhamiaji kwenda juu hadi kwa Kamishna Mkuu, kuna maafisa kumi wenye shahada ya uzamili (masters degree), wawili wenye post-graduate diploma (PGD), ishirini na nne wenye shahada ya kwanza, tisa wenye stashahada, saba wenye diploma, kumi na moja wenye kidato cha sita na 248 wenye elimu ya kidato cha nne.
Katika
maafisa hawa wa ngazi za juu, kuna Kamishna mmoja mwenye elimu ya
kidato cha nne wakati kuna Makaimu Kamishna 216 wenye elimu hiyo ya
kidato cha nne na Kamishna Wasaidizi Wakuu 31.
Kwa upande mwingine,
Kwa upande mwingine,
Mheshimiwa
Spika, kuanzia ngazi ya Mrakibu Mwandamizi (Senior Superintendent)
kwenda chini mpaka koplo kuna maafisa wenye shahada ya uzamili 36, wenye
post-graduate diploma wako saba, wenye shahada ya kwanza wako 340,
wenye stashahada wako 78, diploma wako kumi wenye cheti (certificate)
wako 52, waliomaliza kidato cha sita wako 585 wakati waliohitimu kidato
cha nne wako 337.
Katika
mazingira ambayo maafisa wenye uwezo mkubwa wa elimu hawapewi nafasi za
juu katika Idara badala yake uongozi wa juu umejazwa na wenye elimu za
mashaka kama inavyoonyeshwa katika Taarifa ya Utafiti ya Wizara, ni wazi
kwamba matukio kama ya maafa ya wahamiaji waliokutwa wamekufa Jimboni
kwa Naibu Spika wa Bunge hili tukufu hayawezi kuepukika!
Aidha,
Mheshimiwa Spika, katika mazingira ya upendeleo na rushwa katika ajira
ya Idara ya Uhamiaji ya aina hii, maafisa uhamiaji hawawezi kuacha
kutumiwa na wanasiasa wa chama tawala kuwatuhumu washindani wao kisiasa
kuwa sio raia wa Tanzania ili kuwaondoa katika kinyang’anyiro cha
chaguzi zetu.
Hivi
ndivyo ilivyotokea kwa Mheshimiwa Ali Mohamed Keissy alipotaka kugombea
Ubunge kwa tiketi ya CHADEMA na kuzushiwa tuhuma kuwa siyo raia. Hata
hivyo, alipojiunga na CCM bila ridhaa yake tuhuma za kutokuwa raia
ziliyeyuka na sasa ni Mheshimiwa Mbunge wa Jimbo la Nkasi Kaskazini
katika Mkoa anakotokea Waziri Mkuu!
Mheshimiwa Spika,
Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inaitaka Serikali kutoa kauli rasmi mbele ya Bunge hili tukufu juu ya mambo haya ambayo yamethibitishwa na Ripoti ya Utafiti ya Wizara ya Mambo ya Ndani. Aidha, Kambi inaitaka Serikali itoe kauli kama kuna haja yoyote ya kutumia mamilioni ya fedha za wananchi kusomesha maafisa wa Idara ya Uhamiaji ambao baada ya kufuzu hawapatiwi vyeo na majukumu yanayolingana na uwezo wao wa kielimu.
JESHI LA ZIMA MOTO NA UOKOAJIMheshimiwa Spika,
Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni inaitaka Serikali kutoa kauli rasmi mbele ya Bunge hili tukufu juu ya mambo haya ambayo yamethibitishwa na Ripoti ya Utafiti ya Wizara ya Mambo ya Ndani. Aidha, Kambi inaitaka Serikali itoe kauli kama kuna haja yoyote ya kutumia mamilioni ya fedha za wananchi kusomesha maafisa wa Idara ya Uhamiaji ambao baada ya kufuzu hawapatiwi vyeo na majukumu yanayolingana na uwezo wao wa kielimu.
MHESHIMIWA SPIKA,
Ni dhahiri kuwa umuhimu wa Jeshi hili unaonekana pale yanapotokea majanga ya moto, mafuriko au maafa mengine kama vile tetemeko la ardhi ambapo athari za matukio haya ni makubwa sana na mara nyingi hupelekea wananchi kupoteza maisha. Malalamiko ya wananchi katika maeneo mbalimbali juu ya Jeshi la Zimamoto kuchelewa kufika katika maeneo ya tukio yamekuwepo kwa miaka mingi na yamepigiwa kelele sana hapa Bungeni.
Ni dhahiri kuwa umuhimu wa Jeshi hili unaonekana pale yanapotokea majanga ya moto, mafuriko au maafa mengine kama vile tetemeko la ardhi ambapo athari za matukio haya ni makubwa sana na mara nyingi hupelekea wananchi kupoteza maisha. Malalamiko ya wananchi katika maeneo mbalimbali juu ya Jeshi la Zimamoto kuchelewa kufika katika maeneo ya tukio yamekuwepo kwa miaka mingi na yamepigiwa kelele sana hapa Bungeni.
Kambi
Rasmi ya Upinzani Bungeni inarudia ushauri wake kuwa Serikali iboreshe
mfumo mzima wa zimamoto katika nchi yetu ili kukabiliana na majanga ya
moto yanayoongezeka kutokana na kupanuka na kukua kwa miji yetu.
MHESHIMIWA SPIKA,
Baada ya maelezo na kwa niaba ya Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni ninaomba kuwasilisha.
MHESHIMIWA SPIKA,
Baada ya maelezo na kwa niaba ya Kambi Rasmi ya Upinzani Bungeni ninaomba kuwasilisha.
VINCENT JOSEPHAT NYERERE
MSEMAJI MKUU WA
KAMBI RASMI YA UPINZANI BUNGENI
WIZARA YA MAMBO YA NDANI YA NCHI
17/07/2012